Szukaj na tym blogu

środa, 30 stycznia 2013

USZKODZENIA STAWU KOLANOWEGO

USZKODZENIA STAWU KOLANOWEGO


1.Uszkodzenia więzadeł kolana.

Są one wynikiem skręceń, mogą pojawiać się równocześnie z uszkodzeniami innych okolic ciała w wyniku tzw. urazów wielomiejscowych. Skutkiem uszkodzenia więzadła często jest niestabilność kolana. Niestabilność to stan, w którym kolano w wyniku urazu posiada nadmierną ruchomość w stosunku do stanu fizjologicznego. Ta nadmierna ruchomość może występować w jednej lub w kilku płaszczyznach ciała. Ilość możliwych płaszczyzn niestabilności zależy od tego ile struktur więzadłowych zostanie uszkodzonych w czasie urazu. Występują tzw. niestabilności proste powstałe wskutek uszkodzenia jednego więzadła (tzw. uszkodzenie "izolowane"), oraz niestabilności złożone, powstałe w wyniku uszkodzenia dwóch, lub większej liczby więzadeł kolana. Istnieje też podział na "ostre" i przewlekłe niestabilności. "Ostra" niestabilność to taka, która zostaje rozpoznana w krótkim czasie po urazie t.j. do 4 tygodni. Po tym czasie niestabilność ostra staje się przewlekłą. Jest to istotne zarówno dla chirurga jak i dla zrozumienia swojej choroby przez pacjenta. Często właściwe rozpoznanie niestabilności kolana natychmiast po urazie jest rzeczą bardzo trudną . Nie rozpoznanie uszkodzenie więzadeł często prowadzi do przewlekłej niestabilności kolana, a w dalszym etapie do wtórnych uszkodzeń pozostałych wewnętrznych struktur stawu. Są bardzo różne rodzaje objawów tzw. "niestabilnego kolana". Może to być ciągłe uczucie niestabilności i niepewności kolana (uciekanie stawu), mogą to być bóle i wysięki. Często jedynym objawem są tzw. "częste skręcenia" kolana. Przy niefortunnym postawieniu stopy na nierównym terenie, lub przy uprawianiu sportu kolano "ucieka" powodując gwałtowny ,najczęściej bardzo bolesny przeskok.
Leczenie: W zależności od objawów i rodzaju uszkodzeń chirurg podejmuje różne decyzje terapeutyczne. Np. częściowe uszkodzenie więzadła pobocznego przyśrodkowego - można leczyć zachowawczo przez unieruchomienie i odpowiednią rehabilitację. Jednak w przypadku całkowitego rozerwania więzadło poboczne należy naprawić chirurgicznie. Uszkodzenia kompleksu tylno-bocznego z zasady leczy się operacyjnie. Inne podejście obowiązuje przy uszkodzeniach więzadeł krzyżowych, gdzie możliwość pierwotnej naprawy występuje sporadycznie- zwykle przy oderwaniu więzadła z fragmentem kostnym. Najczęstszym rozwiązaniem problemu niestabilności kolana wynikającej z uszkodzenia więzadeł krzyżowych - jest odtworzenie więzadła czyli jego rekonstrukcja.

2.Uszkodzenia łąkotek.

łąkotki stawu kolanowego Łąkotki są to włóknisto-chrzęstne struktury, o kształcie "miseczek" lub półksiężyców. Dwie łąkotki występujące w kolanie tworzą zagłębienia na których opierają się kuliste powierzchnie stawowe kłykci kości udowej. Łąkotka boczna jest bardziej ruchoma i poddająca się ruchom stawu, łąkotka przyśrodkowa jest mniej ruchoma i przez to bardziej narażona na uszkodzenia przeciążeniowe ze strony twardych , chrzęstno - kostnych elementów stawu. Łąkotki ulegają uszkodzeniu z dwóch powodów. Pierwsza grupa - to silne urazy skrętne kolana. Ten typ urazów często występuje w sporcie i bywa połączony z uszkodzeniami więzadeł i chrząstki stawowej kolana. Druga grupa - to uszkodzenia o charakterze przeciążeniowym lub zwyrodnieniowym. Tu do uszkodzenia łąkotki dochodzi w wyniku sumujących się przeciążeń, mikrourazów i zaburzeń chorobowych w strukturze morfologicznej łąkotki. Tak więc nie zawsze uszkodzenie łąkotki musi być poprzedzone wyraźnym urazem skrętnym. Zdarza się dość często wykrycie uszkodzeń łąkotek bez wyraźnego urazu stawu kolanowego. Leczenie uszkodzonych łąkotek jest w zasadzie chirurgiczne i wskazany jest wówczas zabieg artroskopii stawu kolanowego W przypadku uszkodzenia łąkotek możliwe są następujące czynności chirurgiczne:
częściowe usunięcie uszkodzonego fragmentu łąkotki naprawa czyli zeszycie uszkodzonej łąkotki przy użyciu wchłanialnych szwów, zszywek, staplerów i.t.d. przeszczep łąkotki proteza łąkotki.
Decyzję co do rodzaju zabiegu podejmuje chirurg po wcześniejszym uzgodnieniu z pacjentem.

3.Uszkodzenia chrząstki stawowej

Uszkodzenia te są często wynikiem niestabilności stawu kolanowego albo współistnieją z uszkodzeniami łąkotek. Uszkodzenia chrząstki mają też miejsce przy złamaniach śródstawowych kolana oraz stłuczeniach kolana. Chrząstka ulega degradacji również podczas choroby zwyrodnieniowej stawów, chorób reumatycznych i innych. Najpopularniejszym czynnikiem sprzyjającym chorobom chrząstki stawowej stawów kolanowych jest nadwaga. Uszkodzenia chrząstki stawowej są dużym problemem terapeutycznym. Do najczęstszych chorób chrząstki stawowej należy tzw. chondromalacja- spluszowacenie (rozmiękanie chrząstki )zwłaszcza podrzepkowa. Jest to choroba prowadząca do destrukcji tkanki chrzęstnej. Obecnie coraz rzadziej używa się tego określenia zastępując je sformułowaniem ubytek lub uszkodzenie chrząstki (np. III stopnia). Podział chondromalacji według Outerbridge'a jest 4- stopniowy: 0 - chrząstka prawidłowa zbliżona spoistością do porcelany , I stopień - spluszowacenie i zmiękczenie (obrzęk), II stopień - pęknięcia i fragmentacja niepełnej grubości, III stopień - pęknięcia pełnej grubości sięgające do warstwy kości podchrzęstnej bez odsłonięcia kości, IV stopień - ubytki odsłaniające kość podchrzęstną.
Chrząstka stawowa odżywiana jest przez płyn stawowy (ok. 80% składników) i z warstwy podchrzęstnej kości- jej części rozrodczej w 20%. W momencie odciążenia chrząstka zasysa płyn jak gąbka, a w chwili obciążania jest on wyciskany . Chrząstka jest bardzo szlachetną tkanką i nie ulega procesom regeneracji (brak komórek aktywnych metabolicznie).Raz uszkodzona powierzchnia może tylko wypełnić się blizną łącznotkankową tzw. chrząstkopodobną. Chrząstka nie ma właściwości gojenia (nie posiada naczyń, odżywia się głownie z płynu stawowego), należy zatem wkraczać w jak najwcześniejszej fazie choroby.
W jej leczeniu dużą rolę odgrywa zarówno leczenie chirurgiczne jak i odpowiednia rehabilitacja. W przypadku zmian ogniskowych - czyli obejmujących niewielki obszar - stosuje się techniki takie jak:
a) mikrozłamania (mikrofrakturacja)i nakłucia lub nawiercanie warstwy podchrzęstnej kości. Są to metody pobudzające ukrwioną warstwę podchrzęstną kości do wypełniania ubytków w chrząstce przez tkankę bliznowatą ale zbliżoną nieco jakością do prawidłowej tkanki chrzęstnej.
b)AMIC- metoda naprawcza chrząstki stawowej polegająca na wykonaniu mikrozłamań w dnie ubytku oraz przykryciu ubytku chrzęstnego błoną kolagenową stanowiącą rusztowanie dla odbudowy regeneratu
c) hodowle chondrocytów - ze względu na bardzo wysokie koszty, zabieg wykonywany sporadycznie. Polega na pobraniu od pacjenta tkanki chrzęstnej, namnożeniu komórek chrzęstnych w warunkach laboratoryjnych, a następnie przeszczepieniu komórek do ubytków w kolanie.
d) przeszczepy własnej chrząstki tzw techniki mozaikowe (np. z powierzchni nieobciążanej), allogeniczne (pobrane ze zwłok), przeszczepy okostnej i/lub komórek szpiku.
e)usunięcie (abrazja, shaving) powierzchownej warstwy zniszczonej chrząstki- pozwala lepiej odżywić głębsze warstwy i doprowadzić do powstania blizny włóknistej. Dodatkowo podaje się leki stymulujące skład płynu stawowego, wspomagające metabolizm chrząstki ( np. kwas hialuronowy - np. Hyalgan, Synvisc, Synocrom, ) czy wzbogacające warstwę podchrzęstną (np. Zinaxin, Arthryl, Arthresan, Glucosamine - siarczan glukozaminy).
Bardzo ważne jest skorygowanie osi biomechanicznej kończyny i uszkodzeń towarzyszących prowadzących do destrukcji chrząstki (uszkodzenia łąkotki, więzadeł krzyżowych, fałd błony maziowej, koślawość lub szpotawość kolana) oraz likwidacja nadmiernego nacisku powierzchni chrzęstnych (osteotomie korekcyjne kończyn, mobilizacja tkanek miękkich. Właściwa rehabilitacja i leczenie odżywcze może uchronić przed potrzebą interwencji chirurgicznej. W przypadku zmian rozległych stosuje się: osteotomie . Zabieg ten polega na przecięciu kości i zespoleniu jej w nowym ustawieniu, ze zmianą osi obciążania powierzchni stawowej. endoprotezy - częściowe i całkowite stawu kolanowego

3 komentarze:

  1. Bardzo ciekawy artykuł, tymbardziej, że od jakiegoś czasu miewam ból kolana po bieganiu...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witaj Kasiiu, bieganie jest szkodliwe dla kolan. Najlepszy jest orbitrek do ćwiczeń. Kolana są w ruchu płynny, nie obciążone. Jakiś lekarz powiedział: "Człowiek nie jest stworzony do biegania". Biegacze mają problem z kolanami większy niż inni, po okresie swojej świetności. Nad tym warto się zastanowić. Jeśłi chodzi o chrząstę, to warto wspomagać odpowiednią dietą. Bardzo fajnie uzupełnia się samoistnie po spożywaniu 100 gram galaretki z rapetek wieprzowych lub pazurków kurzych. Można ugotować więcej, zamrozić porcje i stosować przez pół roku. Potem przerwa. Zamiast tego można galaretkę spożywczą: wieczorem dwie łyżeczki rozmieszać z 1/3 szklanki wody chłodnej, zostawić do rana. Rano dodać wody gorącej żeby lekko ocieplić i pić na czczo. Ważne jest picie witaminy C naturalnej, bo współdziała synergiczne. Pozdrawiam

      Usuń
  2. dzieki za artykul,

    czy sa jakies metody niechirurgicznego leczenia naderwanego/rozciagnietego wiazadla ACL? Czuje ze jedna noga jest slabsza od drugiej - po 14 latach doprowadzilo to do nierownowagi mojej miednicy (6mm roznica)

    OdpowiedzUsuń